official website of Erbil Chamber of Commerce and Industry https://www.erbilchamber.org/component/k2/itemlist/date/2019/2/27.feed 2024-04-28T21:27:36+00:00 Joomla! - Open Source Content Management 2019-02-27T10:30:38+00:00 2019-02-27T10:30:38+00:00 https://www.erbilchamber.org/هه‌واڵ/item/69370-کۆڕبەندی-رۆڵی-کەرتی-تایبەت-لە-پەرەپێدانی-ئابووری-کوردستان-سازکرا.html Erbil Chamber [email protected]

<div class="K2FeedImage"><img src="/media/k2/items/cache/ac001afe7db74b5e77840f2deebdf168_S.jpg" alt="کۆڕبەندی رۆڵی کەرتی تایبەت لە پەرەپێدانی ئابووری کوردستان سازکرا" /></div><div class="K2FeedIntroText"><p dir="RTL">بە ئامادەبوونی بەرپرسانی حکومەت، بازرگانان و خاوەن کۆمپانیا رۆژی ٢٥/٢/٢٠١٩ ژووری بازرگانی و پیشەسازی هەولێر و رێکخراوی UNDP بە هاوکاری حکومەتی ئەڵمانیا لە ژووری بازرگانی هەولێر دووەم کۆڕبەندی پەرەپێدانی کەرتی تایبەت بەرەو هەمەجۆرکردنی ئابووری خۆماڵی سازکرا.</p> <p dir="RTL">وتاری بەخێرهێنان لە لایەن د. ئەنوەر ئەحمەد عەبدوڵڵا راوێژکاری پێشکەوتوو بۆ پەرەپێدانی کەرتی تایبەت پێشکەشکرا.</p> <p dir="RTL">د. دارا جەلیل خەیات سەرۆکی ژووری بازرگانی و پیشەسازی هەولێر وتارێکی لەسەر رۆڵی کەرتی تایبەت لە گەشەپێکردنی کەرتی ئابووری پێشکەشکرد ئەمەش دەقەکەیەتی:</p> <p dir="RTL">بابەتی  کاراکردنی  کەرتی  تایبەت  زۆر  پێویستە  لە  پرۆسەی  گەشەپێکردنی  ئابووری  نیشتمانی</p> <p dir="RTL">بە تایبەتیش  لەو  ئاراستە  ئابووریە  نوێیانەی  بەرەو  ئابووری  بازاڕی  ئازاد.</p> <p dir="RTL"> ئینجا دەستکردن بە پرۆسەی هەمەجۆرکردنی ئابووری و زیندووکردنەوەی ئابووری ئاسایی کشتوکاڵی و پیشەسازی و گەشتوگوزار .</p> <p dir="RTL">لێرەدا  رۆڵی ژوورەکانی بازرگانی و پیشەسازی لە هەرێمی کوردستان پاڵپشتکردنی کەرتی تایبەتە لە پرۆسەی گەشەکردنی ئابووری بە ئامانجکراو, چونکە زۆر پێویستە کەرتی ئابووری خۆماڵی هەڵبستێتەوە و ئەوەش بێ ئەنجامدانی ئەم خاڵانەی خووارەوە سەرناگرێت :</p> <p dir="RTL">پەرەپێدان و دەرکردنی یاسای پەیوەندار و ئاسانکار</p> <p dir="RTL">دۆزینەوەی سەرچاوەی کۆمەککردنی دارایی گونجاو</p> <p dir="RTL">پەرەپێدانی توانامرۆییەکان ئەوەش هاوکاتە لە گەل ئاراستە نوێەکانی ئابووری و سەقامگیری ئارامی لە هەرێم یانیش لە عێراق ، بەڵام شتێکی گرنگ دەبێت لە بەر چاو بگیرێ</p> <p dir="RTL">ئەویش ئەوەیە کە پرۆسەی چاکسازی ئابووری کاتیی نەبێت و هەروەها لە چوارچیوەی بۆچوونی بەشبەشکردنی چارەسەرەکان نەبیت چونکە ئەمە هۆکار دەبێت بۆ گەڕانەوە بەرەو ئیدارەدانی قەیران کە ئابووری تووشی هاتبوو چ لە هەڕیم یانیش لە عێراق .</p> <p dir="RTL">ئیمڕۆ وا پێویست دەکات چارەسەریەکان لە چوارچیوەی بۆچوونێکی ئابووری تەواو بێت وەک ئەوەی پێی دەوترێت چارەسەری گشتگیر لە چەمکی پەرەپێدانی بەردەوام .</p> <p dir="RTL">ئەو چارەسەیانەش :</p> <p dir="RTL">رەهەندێکی ستراتیجی گونجاو لە گەل ئاراستەی ئابووری پشتبەستوو بە میکانزمی بازار وەک پاڵپشتی سەرەکی بۆ کەرتی تایبەت وفراوانکردنی رۆڵەکەی کەمکردنەوەی بارگرانی کەڵەکەبوو لە سەر دەولەت کە خۆی کێشەی ئابووری و کۆمەڵایەتی هەیە .</p> <p dir="RTL">سۆنگەی ئێمە چارەسەی گشتگیری هەل و مەرجی ئابووری و بازرگانی و بە ئەنجام گەیاندنی چاکسازی ئابووریە .</p> <p dir="RTL">بەڕێزان :</p> <p dir="RTL">بۆ کاراکردنی رۆڵی کەرتی تایبەت لە گەشەپێکردنی  ئابووری تەواو ئەم کارانەی خورەوەمان ئەنجام داوە  و بەردەوامیش دەبین لەم ئاراستەیە بە هاوکاری هەموو لایەنە پەیوەندارەکان :</p> <p dir="RTL">یەکێتی ژوورەکانی بازرگانی و پیشەسازی هەرێمی کوردستان وەرەقەیەکی کاری پێشکەش بە پەرلەمانی کوردستان کرد لە ساڵی ٢٠١٤ دەربارەی ئەویاساو رێکارانەی پێویستن بۆ ئەوەی کەرتی تایبەت رۆڵی خۆی بگێڕی</p> <p dir="RTL">لە کۆنفرانسی ساڵی ٢٠١٦ کە شارەزایان و پسپۆران لە ئەمریکا و ئەوروپا و رۆژهەلاتی ناوەرەڕاست بەشداربوون تیایدا مەبەستمان دیارکردنی بنەماکانی پەرەپێدانی کەرتی تایبەت بو بە پێی چەمکی پەرەپێدانی بەردەوام بو ، بڕیارەکانی ئەم کۆنفرانسە درا بە لایەنە حکومیە پەیوەندارەکان بە هەر سێ زمانی کوردی ، عارەبی و ئینگلیزی.</p> <p dir="RTL">لە کۆڕبەندی یەکەمی ژووری بازرگانی و پیشەسازی هەولێر کە ساڵی ٢٠١٧ سازکرا بە هاوکاری UNDP نەخشە رێگایەک داندرا  دەربارەی رۆڵی کەرتی تایبەت لە گەشەپێکردنی ئابووری لە هەرێمی کوردستان.</p> <p dir="RTL">بەڕێزان :</p> <p dir="RTL">ئیمڕۆ ژووری بازرگانی و پیشەسازی هەولێر  و UNDP  لە ئان و ساتی تەواو کردنی پرۆسەکەین  لە کۆڕبەندی دووەم بە مەبەستی دانانی چوارچیوەیەکی زانستی دراسەتکراو بۆ پلانێکی کاری گشتگیر Action plan</p> <p dir="RTL">دووبارە بە خێرهاتنی مێوانە بەڕێزەکان دەکەین  و هیوای بەشداری کارایان لێدەکەین بۆ ئەنجامدانی پەرەپێدانی ئابووری وڵات و خۆمان بگونجێنین لە گەل ئەو گەشەکردنەی ئێستا دونیا بە خۆیەوە دەبینێت کە لە بنەڕتدا گرێدراوە بە گەشەکردنی کەرتی تایبەت لەو وڵاتانەی کە بازاڕەکانیان بەرەو بازاڕی ئازاد کردەوە  و دەزگا کانی حکومەتیان گۆنجاند بۆ رێکخستنی کاری بازرگانی و پشتگیرکردنی خاوەنکاران ، لێرەدا لێپرسراویەتی دەوڵەت رێکخستن و سەرپەرشتیکردن و چاودێری کردن و لەخۆ گرتنی بنەماکانی هاوبەشکاری هەردوو کەرتی گشتی و تایبەتە بە پێی چەمکی public – Private Partnership</p> <p dir="RTL">پاشان خاتوو مارتا ریوداس جێگری نوێنەری تایبەتی سکرتێری گشتی نەتەوە یەکگرتووەکان بۆ عێراق وتاری پێویستی پلانی کار بۆ پەرەپێدانی کەرتی تایبەت پێشکەشکرد.</p> <p dir="RTL">هەروەها باسی لە رۆڵی رێکخراوەکەیانی کرد لە هەوڵی بەردەوامی پاڵپشتی بۆ کەرتی تایبەت و کردنەوەی چەندان خولی راهێنان و بەڕێوەبردنی چەندین پرۆژە لە عێراق.</p> <p dir="RTL"> دواتر کۆنگرەیەکی رۆژنامەوانی بۆ هەریەک لە سەرۆکی ژوور و جێگری نێردەی نەتەوەیەکگرتووەکان رێکخرا، وەڵامی پرسیارەکانی دەزگاکانی راگەیاندن درایەوە.</p> <p dir="RTL">هەر لەم کۆڕبەندە سێ دانیشتن رێکخرا:</p> <p dir="RTL">دانیشتنی ١: چاککردنی ژینگەی یاسایی و رێکخستن بۆ ژینگەیەکی کاری چالاکتر بۆ بەڕێز ئەحمەد ئەلیاسری پرۆفیسۆری پرۆگرامی نەتەوە یەکگرتووەکان سەرۆکی بەشی هەمەجۆرکردنی ئابووری و پاڵپشتکاری گەشەکردنی گشتگیر.</p> <p dir="RTL">دانیشتنی ٢: گەرەنتیکردنی گەیشتن بە کۆمەکی دارایی بچووک بە مەبەستی پتەوکردنی بازرگانی و وەبەرهێنانی خۆماڵی بۆ پرۆفیسۆر هۆشیار مەعروف لە زانکۆی لوبنانی - فەڕەنسی لە کوردستان سەنتەری زانستی بۆ توێژینەوە و لێکۆڵینەوەی ستراتیجی.</p> <p dir="RTL">دانیشتنی ٣: بنیاتنانی بناغەی سەرمایەی مرۆیی کوردستان بۆ ئابووری بچووک بۆ د. ئاراس قادر خۆشناو، سەرۆکی سەنتەری زانیاری و لێکۆڵینەوە ستراتیجیەکانی کوردستان</p> <p dir="RTL">دوای تەواوبوونی دانیشتنەکان و وەرگرتنی سەرنجی ئامادەبووان، گشت راسپاردەکان رێکدەخرێن و پێشکەش بە حکومەتی هەرێم دەکرێت.</p></div>

<div class="K2FeedImage"><img src="/media/k2/items/cache/ac001afe7db74b5e77840f2deebdf168_S.jpg" alt="کۆڕبەندی رۆڵی کەرتی تایبەت لە پەرەپێدانی ئابووری کوردستان سازکرا" /></div><div class="K2FeedIntroText"><p dir="RTL">بە ئامادەبوونی بەرپرسانی حکومەت، بازرگانان و خاوەن کۆمپانیا رۆژی ٢٥/٢/٢٠١٩ ژووری بازرگانی و پیشەسازی هەولێر و رێکخراوی UNDP بە هاوکاری حکومەتی ئەڵمانیا لە ژووری بازرگانی هەولێر دووەم کۆڕبەندی پەرەپێدانی کەرتی تایبەت بەرەو هەمەجۆرکردنی ئابووری خۆماڵی سازکرا.</p> <p dir="RTL">وتاری بەخێرهێنان لە لایەن د. ئەنوەر ئەحمەد عەبدوڵڵا راوێژکاری پێشکەوتوو بۆ پەرەپێدانی کەرتی تایبەت پێشکەشکرا.</p> <p dir="RTL">د. دارا جەلیل خەیات سەرۆکی ژووری بازرگانی و پیشەسازی هەولێر وتارێکی لەسەر رۆڵی کەرتی تایبەت لە گەشەپێکردنی کەرتی ئابووری پێشکەشکرد ئەمەش دەقەکەیەتی:</p> <p dir="RTL">بابەتی  کاراکردنی  کەرتی  تایبەت  زۆر  پێویستە  لە  پرۆسەی  گەشەپێکردنی  ئابووری  نیشتمانی</p> <p dir="RTL">بە تایبەتیش  لەو  ئاراستە  ئابووریە  نوێیانەی  بەرەو  ئابووری  بازاڕی  ئازاد.</p> <p dir="RTL"> ئینجا دەستکردن بە پرۆسەی هەمەجۆرکردنی ئابووری و زیندووکردنەوەی ئابووری ئاسایی کشتوکاڵی و پیشەسازی و گەشتوگوزار .</p> <p dir="RTL">لێرەدا  رۆڵی ژوورەکانی بازرگانی و پیشەسازی لە هەرێمی کوردستان پاڵپشتکردنی کەرتی تایبەتە لە پرۆسەی گەشەکردنی ئابووری بە ئامانجکراو, چونکە زۆر پێویستە کەرتی ئابووری خۆماڵی هەڵبستێتەوە و ئەوەش بێ ئەنجامدانی ئەم خاڵانەی خووارەوە سەرناگرێت :</p> <p dir="RTL">پەرەپێدان و دەرکردنی یاسای پەیوەندار و ئاسانکار</p> <p dir="RTL">دۆزینەوەی سەرچاوەی کۆمەککردنی دارایی گونجاو</p> <p dir="RTL">پەرەپێدانی توانامرۆییەکان ئەوەش هاوکاتە لە گەل ئاراستە نوێەکانی ئابووری و سەقامگیری ئارامی لە هەرێم یانیش لە عێراق ، بەڵام شتێکی گرنگ دەبێت لە بەر چاو بگیرێ</p> <p dir="RTL">ئەویش ئەوەیە کە پرۆسەی چاکسازی ئابووری کاتیی نەبێت و هەروەها لە چوارچیوەی بۆچوونی بەشبەشکردنی چارەسەرەکان نەبیت چونکە ئەمە هۆکار دەبێت بۆ گەڕانەوە بەرەو ئیدارەدانی قەیران کە ئابووری تووشی هاتبوو چ لە هەڕیم یانیش لە عێراق .</p> <p dir="RTL">ئیمڕۆ وا پێویست دەکات چارەسەریەکان لە چوارچیوەی بۆچوونێکی ئابووری تەواو بێت وەک ئەوەی پێی دەوترێت چارەسەری گشتگیر لە چەمکی پەرەپێدانی بەردەوام .</p> <p dir="RTL">ئەو چارەسەیانەش :</p> <p dir="RTL">رەهەندێکی ستراتیجی گونجاو لە گەل ئاراستەی ئابووری پشتبەستوو بە میکانزمی بازار وەک پاڵپشتی سەرەکی بۆ کەرتی تایبەت وفراوانکردنی رۆڵەکەی کەمکردنەوەی بارگرانی کەڵەکەبوو لە سەر دەولەت کە خۆی کێشەی ئابووری و کۆمەڵایەتی هەیە .</p> <p dir="RTL">سۆنگەی ئێمە چارەسەی گشتگیری هەل و مەرجی ئابووری و بازرگانی و بە ئەنجام گەیاندنی چاکسازی ئابووریە .</p> <p dir="RTL">بەڕێزان :</p> <p dir="RTL">بۆ کاراکردنی رۆڵی کەرتی تایبەت لە گەشەپێکردنی  ئابووری تەواو ئەم کارانەی خورەوەمان ئەنجام داوە  و بەردەوامیش دەبین لەم ئاراستەیە بە هاوکاری هەموو لایەنە پەیوەندارەکان :</p> <p dir="RTL">یەکێتی ژوورەکانی بازرگانی و پیشەسازی هەرێمی کوردستان وەرەقەیەکی کاری پێشکەش بە پەرلەمانی کوردستان کرد لە ساڵی ٢٠١٤ دەربارەی ئەویاساو رێکارانەی پێویستن بۆ ئەوەی کەرتی تایبەت رۆڵی خۆی بگێڕی</p> <p dir="RTL">لە کۆنفرانسی ساڵی ٢٠١٦ کە شارەزایان و پسپۆران لە ئەمریکا و ئەوروپا و رۆژهەلاتی ناوەرەڕاست بەشداربوون تیایدا مەبەستمان دیارکردنی بنەماکانی پەرەپێدانی کەرتی تایبەت بو بە پێی چەمکی پەرەپێدانی بەردەوام بو ، بڕیارەکانی ئەم کۆنفرانسە درا بە لایەنە حکومیە پەیوەندارەکان بە هەر سێ زمانی کوردی ، عارەبی و ئینگلیزی.</p> <p dir="RTL">لە کۆڕبەندی یەکەمی ژووری بازرگانی و پیشەسازی هەولێر کە ساڵی ٢٠١٧ سازکرا بە هاوکاری UNDP نەخشە رێگایەک داندرا  دەربارەی رۆڵی کەرتی تایبەت لە گەشەپێکردنی ئابووری لە هەرێمی کوردستان.</p> <p dir="RTL">بەڕێزان :</p> <p dir="RTL">ئیمڕۆ ژووری بازرگانی و پیشەسازی هەولێر  و UNDP  لە ئان و ساتی تەواو کردنی پرۆسەکەین  لە کۆڕبەندی دووەم بە مەبەستی دانانی چوارچیوەیەکی زانستی دراسەتکراو بۆ پلانێکی کاری گشتگیر Action plan</p> <p dir="RTL">دووبارە بە خێرهاتنی مێوانە بەڕێزەکان دەکەین  و هیوای بەشداری کارایان لێدەکەین بۆ ئەنجامدانی پەرەپێدانی ئابووری وڵات و خۆمان بگونجێنین لە گەل ئەو گەشەکردنەی ئێستا دونیا بە خۆیەوە دەبینێت کە لە بنەڕتدا گرێدراوە بە گەشەکردنی کەرتی تایبەت لەو وڵاتانەی کە بازاڕەکانیان بەرەو بازاڕی ئازاد کردەوە  و دەزگا کانی حکومەتیان گۆنجاند بۆ رێکخستنی کاری بازرگانی و پشتگیرکردنی خاوەنکاران ، لێرەدا لێپرسراویەتی دەوڵەت رێکخستن و سەرپەرشتیکردن و چاودێری کردن و لەخۆ گرتنی بنەماکانی هاوبەشکاری هەردوو کەرتی گشتی و تایبەتە بە پێی چەمکی public – Private Partnership</p> <p dir="RTL">پاشان خاتوو مارتا ریوداس جێگری نوێنەری تایبەتی سکرتێری گشتی نەتەوە یەکگرتووەکان بۆ عێراق وتاری پێویستی پلانی کار بۆ پەرەپێدانی کەرتی تایبەت پێشکەشکرد.</p> <p dir="RTL">هەروەها باسی لە رۆڵی رێکخراوەکەیانی کرد لە هەوڵی بەردەوامی پاڵپشتی بۆ کەرتی تایبەت و کردنەوەی چەندان خولی راهێنان و بەڕێوەبردنی چەندین پرۆژە لە عێراق.</p> <p dir="RTL"> دواتر کۆنگرەیەکی رۆژنامەوانی بۆ هەریەک لە سەرۆکی ژوور و جێگری نێردەی نەتەوەیەکگرتووەکان رێکخرا، وەڵامی پرسیارەکانی دەزگاکانی راگەیاندن درایەوە.</p> <p dir="RTL">هەر لەم کۆڕبەندە سێ دانیشتن رێکخرا:</p> <p dir="RTL">دانیشتنی ١: چاککردنی ژینگەی یاسایی و رێکخستن بۆ ژینگەیەکی کاری چالاکتر بۆ بەڕێز ئەحمەد ئەلیاسری پرۆفیسۆری پرۆگرامی نەتەوە یەکگرتووەکان سەرۆکی بەشی هەمەجۆرکردنی ئابووری و پاڵپشتکاری گەشەکردنی گشتگیر.</p> <p dir="RTL">دانیشتنی ٢: گەرەنتیکردنی گەیشتن بە کۆمەکی دارایی بچووک بە مەبەستی پتەوکردنی بازرگانی و وەبەرهێنانی خۆماڵی بۆ پرۆفیسۆر هۆشیار مەعروف لە زانکۆی لوبنانی - فەڕەنسی لە کوردستان سەنتەری زانستی بۆ توێژینەوە و لێکۆڵینەوەی ستراتیجی.</p> <p dir="RTL">دانیشتنی ٣: بنیاتنانی بناغەی سەرمایەی مرۆیی کوردستان بۆ ئابووری بچووک بۆ د. ئاراس قادر خۆشناو، سەرۆکی سەنتەری زانیاری و لێکۆڵینەوە ستراتیجیەکانی کوردستان</p> <p dir="RTL">دوای تەواوبوونی دانیشتنەکان و وەرگرتنی سەرنجی ئامادەبووان، گشت راسپاردەکان رێکدەخرێن و پێشکەش بە حکومەتی هەرێم دەکرێت.</p></div>